Nakijkhulp
Het is vrijdag en ik ben in de stemming om eens wat anders te doen dan anders. Afgelopen week heb ik een groot deel van mijn leerlingen een enquête over mij en mijn manier van lesgeven laten invullen. Ik hoef de gegevens niet uitgebreid te analyseren, na een korte blik kwam het belangrijkste punt voor de leerlingen al naar voren: het nakijken. Vandaag dus de kans om hier verandering aan te brengen.
Of het nu komt omdat ik het druk heb, mijzelf druk voel, te laat begin, te lang bezig ben, het te serieus neem, dat weet ik niet. Maar de uitslag van mijn nakijkwerk duurt, als je het mijn leerlingen vraagt, altijd te lang. Afgelopen week hebben mijn brugklassers een repetitie gemaakt en sindsdien vragen ze elke dag of ik het al af had, ze zijn verstandig dus nadat ik had gezegd dat elke dag vóór volgende week mooi meegenomen was werd het “gezeur” minder. Als ik een oplossing had om het beter en sneller te doen, dan had ik dat al gedaan. Die oplossing heb ik alleen in de afgelopen jaren niet gevonden, mooi dus om deze vrijdag wat anders te proberen met mijn nakijkwerk.
Ik start de les niet anders dan anders, behalve dat na de instructie over het zelfstandig werken ik nog door praat. Ik leg uit dat ik vier vrijwillers nodig heb – achttien vingers gaan de lucht in. Mijn mond valt open van verbazing, nee, het maakt niet uit wat, ze willen sowieso vrijwilliger zijn. Ik laat ze toch hun vingers naar beneden doen, zodat ik kan uitleggen wat het vrijwilliger zijn inhoudt. Je helpt mij met nakijken, waardoor je iets meer aan de opdrachten thuis moet doen. Tijdens deze uitleg gaan er alweer zestien vingers de lucht in.
Hier had ik niet op gerekend! Improviseren dan maar, ik neem vier getallen onder de twintig. Meteen vullen zij aan met allerlei regels waar ik mij aan moet houden – “u moet wel eerst het hele rijtje af gaan en dan pas vertellen of mensen het goed hadden”. Eentje is zo enthousiast over zijn plan dat hij het door het lokaal roept: “mevrouw, doen we ook negatieve getallen”. Een prachtige opmerking omdat we sinds een paar lessen met negatieve getallen bezig zijn, ik kan niet anders dan glimlachend te zeggen “oké, getal tussen de -10 en 10”.
Één van de leerlingen die geen interesse heeft in het nakijkwerk laat ik de getallen opschrijven, de leerlingen achter haar proberen heel hard om over haar schouder mee te lezen. Mijn opmerking over vals spelen wordt snel gepareerd: “ik speel niet vals mevrouw”, maakt op een ingewikkelde manier van zijn vingers een bril, “ik heb een glow in the dark bril, dus kan gewoon door haar heen kijken”.
En zo heb ik plots een nakijkteam gevormd, lastig omdat ik de uitkomst van deze selectie niet kon beïnvloeden en zoals het lot beslist komt het niet altijd handig uit. Zo ontstaat er in één klas een heerlijk groepje, die super behulpzaam zijn en in de andere klas pakt het gewoon net iets minder efficiënt, minder oplettend en minder rustig uit. Al doen alle leerlingen hun best. We gaan gezellig in een groepje, elke leerling krijgt een stapeltje met toetsen en mijn leuk gekleurde pennen vliegen mijn etui uit.
We kijken per vraag na, ik lees de vraag voor en benoem de mogelijke goede antwoorden en waar je allemaal punten voor mag geven. De ene groep vliegt door de eigen stapeltjes toetsen heen en leggen alleen de “grijze” antwoorden voor (het leven is niet alleen zwart of wit, heel veel antwoorden liggen tussen het foute en goede antwoord in en noem ik grijs). Als vervolgens in de andere klas merk ik dat ze allemaal door elkaar heen alle antwoorden voorlezen en aan mij vragen hoeveel punten het waard is, ze horen mijn uitleg over de puntentelling net iets minder goed, we komen net wat minder ver en bij deze groep moet ik alle toetsen eigenlijk opnieuw nakijken.
Zo zit ik vrijdag aan het eind van de middag een interne discussie te voeren, is het nou een geslaagd experiment of niet? Bij de ene klas heeft het mij heel veel tijd bespaart en dat groepje heeft veel meer inzicht gekregen in wat er allemaal goed is en waarvoor je punten kan verliezen. De andere groep heeft er, denk ik, niets van geleerd en was dit moment voor mij weer veel leerzamer. Al met al kijk ik deze middag toch positief terug – er zijn leerlingen die wat hebben geleerd, voor mij waren er levenslesjes, in beide klassen heb ik vandaag nog (als ik het zo nog even afmaak) het nakijkwerk af en ik kan er weer wat leuks over schrijven. Win win, maar nog genoeg ruimte voor verbetering, dacht ik zo!