Een normale uitleg, alleen dan sneller

Vorige week beschreef ik al dat onderwijs niet stil staat. Ik ging in 2009 van een school met krijtborden, whiteboards en slechte beamers naar mijn huidige werk waar toen al een paar smartboards stonden.

Diezelfde smartboards staan er nu nog steeds, maar gelukkig geef ik les in de lokalen waar alweer iets nieuwere modellen staan. Ik kan alles van mijn pc en iPad projecteren op het scherm, filmpjes afspelen, maar ook tekenen en schrijven. Zelfs met wiskundige hulpmiddelen als geodriehoek en passer.

Soms, heel soms, sta ik hier even bij stil. Ik begon mijn carrière met verhalen vertellen (doe ik nog steeds) en elke les aantekeningen op het bord te schrijven met een stift. Nu staat mijn aantekeningen al klaar voor de les begint, zijn ze exact hetzelfde als van mijn collega die de parallelklas lesgeeft en scheelt mij dit veel tijd en lamme armen. Tijd die aan andere en nuttigere dingen kan besteden. Ik kan rondlopen, leerlingen aanwijzingen geven of wat zichtbaar is op het scherm even bevriezen en de absenten invoeren.

Als ik iets uitleg en ik denk, nee hier moet een ondersteunend plaatje bij: dan open ik Google, en laat ik het plaatje zien. Iets zichtbaar maken met bewegend beeld? Ik open Youtube en zoek het op. “Vroeger” moest ik hiervoor een tv met videorecorder of dvd-speler lenen waarvoor ik hem eerst moest reserveren (en nee, geen smart tv met Youtube of Netflix). Het is raar maar waar, ik kan het mij eigenlijk al niet meer voorstellen. Ik kan niet meer terug in de tijd.

Youtube is een belangrijk onderdeel van de levens van onze leerlingen, daar kunnen wij als docenten dus niet meer omheen. Ze kijken veel minder tv, veel meer Netflix, Youtube of zelfs apps als Uitzending Gemist. Het smartboard heeft mij veel tijd bespaard, tijd die ik nu efficiënter benut. Waarom daar niet nog verder mee gaan?

Ik film mijn uitleg, de leerling kijkt het op zijn eigen tempo en hoe vaak hij wilt. Ik bespaar tijd met een uitleg die niet voor iedereen er toe doet en kan meer tijd besteden aan de leerlingen die mij wél nodig hebben voor het onderwerp in plaats van orde houden bij de mensen die het al begrijpen zonder mijn uitleg.

Ik doe dit bij deze klas voor het eerst. Uiteraard vraag ik ze om het filmpje met ‘oortjes’ in te bekijken (“want het is al erg genoeg om mezelf te horen, laat staan 30 keer mezelf”), de klas lacht (gelukkig).

Ze zoeken het filmpje op via de link die ik heb gedeeld. De eerste reactie is niet mals: “Wow, vet lang filmpje. Wel tien minuten.” Een logische eerste reactie, totdat ze een paar minuten verder is: “Wauw, uw uitleg duurt zo veel korter omdat u niet door ons onderbroken wordt”. Ze slaat de spijker op zijn kop.  

Sommige leerlingen zijn al lekker aan de slag zonder het filmpje te kijken. Stellen een vraag aan mij (“Heb je het filmpje al gekeken?”) en kunnen weer verder. Anderen hebben nog niet genoeg aan de uitleg: “Mag ik het nog een keer kijken?”. Natuurlijk is steeds dezelfde instructie kijken niet voor iedereen de oplossing, maar het biedt haar wel rust, ze heeft met wiskunde gewoon iets langer nodig om het te begrijpen maar ze kan het wel.

Echt rustig verliep de les nog niet, maar al die vrijheid om te werken aan wat echt belangrijk is (het oefenen van de leerstof in plaats van luisteren naar de leerstof) is nog even wennen voor ze. De eindconclusie is duidelijk: “Dit is echt chill”.

Of ze dit vaker willen? Ik hoef het niet te vragen, want ze vragen al om meer. Ongemakkelijk is het voor mij nog, aan de laptop uitleggen hoe je de factor moet uitrekenen van een vergroting bij wiskunde. Hun reactie maakt het, het toch waard!

“Ik zal proberen om voor de volgende les weer een filmpje te maken, dus neem voor de zekerheid je oortjes mee.”

“Oké, dit is echt de eerste keer dat een docent dit tegen ons zegt. Neem voor de zekerheid je oortjes mee.”