𝗦𝘁𝗶𝗹𝘀𝘁𝗮𝗮𝗻, 𝘀𝘁𝗮𝗿𝘁𝗲𝗻 𝗲𝗻 𝗹𝗮𝗰𝗵𝗲𝗻

Niets geeft je écht de tijd en ruimte om stil te staan bij de afgelopen periode, als een zomervakantie. Zes weken niet werken, en in mijn geval de volledige tijd op vakantie doorbrengen, zorgt er voor dat je dingen even anders kan bekijken. Je staat stil, reflecteert en beseft. Het was pas in de vakantie dat ik mij terdege realiseerde hoe bizar de anderhalf jaar daarvoor waren geweest, hoeveel er veranderd was en hoe we echt in een nieuwe realiteit zijn beland. Als scholen, maar ook als mensen.

Dit besef kroop via mijn bloed door mijn lijf en werd steeds meer een onderdeel van hoe ik mij voelde en wie ik was. Het is ons als maatschappij en als onderwijs niet in de koude kleren gaat zitten, zeg maar. Gelukkig waren er een paar maanden geleden al een paar slimme koppen bij ons op school die het zagen, we kunnen dit jaar niet gewoon beginnen alsof er niets gebeurd is.

Alles waar onze school aan gewend was geraakt, alle dingen waar we bekend om stonden in de regio, die hadden onze huidige leerlingen nauwelijks kunnen ervaren. Daarom hadden mijn scherpe collega’s besloten om het jaar te starten met speciale weken om stil te staan bij de overstap naar een bijna normale school, een omgeving die sommige van onze leerlingen nog helemaal niet ervaren hadden en anders was het al best lang geleden.

In onze startweken beginnen we dus niet meteen op dag twee van het schooljaar met bladzijde 5 uit tekstboek A van biologie. We zien onze mentorklas de hele week en voeren teambuildingsactiviteiten uit, we staan stil bij belangrijke vaardigheden die ze door de afgelopen periode misschien minder actief hebben geleerd bij ons, presenteren, informatie verwerken, plannen, samen werken en andere dingen die wij als school belangrijk vinden naast die tekst op bladzijde 5 uit tekstboek A.

Een plan met voldoende haken en ogen, maar ook met kansen. En ik zou mezelf niet zijn als ik een hele familie beren op de weg zag, van ijsberen tot de grizzly-variant. Ook waren er genoeg i’s waar nog wel puntjes op konden en t’s waar nog streepjes door moesten. Dat kon ook niet anders. Toch is het nog steeds een goed idee met prachtige mogelijkheden.

Zo zag ik mezelf vandaag opeens voor een groep leerlingen staan, mijn mentorklas, de bewegingen van de lachende meneer met gekleurde bretels voor mij te volgen. Ik was namelijk B en hij A, en de B’s moesten de A’s bewegingen spiegelen. De A’s moesten bewegen en lachen, zodat de B’s dit konden nadoen. Die meneer met opvallende schoenen en overhemd, en nog meer in het oogspringende bretels was een lachcoach die een workshop verzorgde bij ons op school.

Nu vonden mijn leerlingen het ontzettend ongemakkelijk om op commando te lachen in de groep. Ondanks de aanstekelijke en bulderende lach van de meneer voor hun. Wel deden ze al zijn oefeningen mee, op hun eigen pubermanier. Alsof ze op de dansvloer waren en niet wisten wat ze met hun lijf moesten doen, de jongens doen wat mannen vaak doen als ze “moeten” dansen, ze maken er iets grappigs van. De meiden kijken druk om zich heen wie op wie let en of ze het wel goed doen in de ogen van anderen.

Ik, de persoon die uit zichzelf altijd al gek genoeg doet, maar dat uiterst ingewikkeld vindt als het gevraagd wordt, moest dus ver buiten mijn comfortzone om goed mee te doen. Toch moest ik oprecht elke keer lachen om die meneer voor me en zijn prachtige lach. Het voelde voor mij niet als een oprechte lach, later in gesprek met mijn leerlingen leerde ik van een jongen van 13 dat dit kwam omdat de lach niet paste bij de situatie en daardoor buiten proportie was.

De boodschap van de lachcoach ging niet echt over lachen. Het ging over samen een groep zijn en zorgen dat niemand alleen is in een groep. Het ging onbewust over pesten en daardoor werden er ook mensen geraakt. Het echte doel van deze vijftig minuten was stilstaan bij wat voor jouzelf een veilige school inhoudt.

Ik geef toe dat een goed deel van de leerlingen zich ongemakkelijk heeft gevoeld, een deel vond het kinderachtig, sommige leerlingen vonden het best leuk alleen soms wat langdradig, maar bijna iedereen begreep in essentie wel waar die gekke meneer het met ze over had.

We hadden na afloop met de klas nog een gesprek van twintig minuten over hoe het voor ze was en waar het nou, naast het lachen, echt over ging. Ze mochten hun oprechte mening geven en zo raakten we plots in een gesprek over mijn eigen ervaringen op de middelbare school met pesten en hoe ik toen ben omgegaan met dingen die ik gedaan heb. En vertelde ik over mijn ervaringen over spreken op begrafenissen en hoe dat toch soms met een lach kan zijn.

Leren doe je vaak net buiten de zone waar jij je oprecht en volledig op je gemak voelt. En daar waren we als groep vanmiddag even. Niet volledig op ons gemak maar het leek wel echt alsof we daardoor iets geleerd hebben, als groep. En alleen dat maakt deze eerst startweek al een bijzondere ervaring, met een (gespeelde) lach en een traan.

Ps. Die foto is niet van vandaag, maar blijkbaar had ik daar wel voldoende te lachen om bij dit bericht te passen.