Dag 72 – “My way”

Als je zou vragen aan een willekeurig persoon hoe onderwijs er uit ziet, krijg je waarschijnlijk veel beelden over leerlingen die zitten op hun stoel, luisteren naar de docenten en allemaal aan dezelfde opdrachten werken uit het boek, desnoods een digitaal boek.

Zo herinneren veel mensen hun school van vroeger, zo zien veel leerlingen het onderwijs van nu misschien ook, zo verzorgen sommige docenten en scholen het onderwijs. Maar soms ziet onderwijs er toch echt anders uit. Soms doen docenten het toch anders.

Wat de meeste wel meekrijgen over veranderingen in het onderwijs zit op het digitale vlak, veel mensen weten van de digitale quizjes zoals Kahoot, de digitale boeken (en kennen meestal alleen de nadelige kanten daarvan te benoemen), de nieuwe leerlingvolgsystemen waardoor leerlingen bijna niets meer geheim kunnen houden van hun ouders en de ‘iPadscholen’.

Toch ziet het onderwijs er nu al soms anders uit dan ik mij zelf herinner en gaat dat veel verder dan de zojuist genoemde bekende veranderingen. Ja het krijtbord werd een tv, mijn werkboek werd een website, het nakijkblad werd directe digitale feedback, toetsen draaien nu soms meer om de feedback dan om het cijfer (als het überhaupt nog toetsen zijn). Toch zie ik ook nog steeds veel leerlingen in de ‘busopstelling’ (zo noemen we dit in onderwijsland en je begrijpt waarschijnlijk meteen wat ik er bedoel), tegelijkertijd werken aan dezelfde taak.

Vandaag was dat bij ons echt even anders. Wij gebruiken iPads als hulpmiddel bij het leren (heel iets anders dan een ‘iPadschool zijn’) en leren onze leerlingen daarom ook om, om te gaan met dit hulpmiddel. Vandaag zag en sprak ik onze nieuwe brugklassers voor het eerst, tijdens de introductieles over de iPad. Iets wat wij al jaren organiseren.

Niet in een lokaal, maar in de aula. Niet één klas, maar drie tegelijkertijd. Niet alleen, maar samen met mijn twee docentenmaatjes. Niet met leerlingen in de banken, maar leerlingen zitten overal om ons heen op banken, aan tafels en op hippe zitjes. Niet vanachter ons bureau, maar staand achter een tafelvoetbal- of tafeltennistafel. Niet allemaal met hetzelfde bezig, maar allemaal op hun eigen tempo en soms ook aan verschillende opdrachten.

Een paar jaar geleden deden we dit ‘oldskool’. Op het tempo van de langzamere, van de minder ervaren gebruikers, in een lokaal, klassikaal. Sommige leerlingen haakten af omdat het te langzaam ging, voor anderen gingen we veel te snel. Ze moesten stil zitten en veel luisteren. Het ene uur bij mij, het volgende uur bij mijn collega en het uur daarna bij de laatste van de drie. We behaalden steeds ons doel, maar waren toch niet tevreden over hoe dit moest zijn de leerling.

We besloten vorig jaar het anders te doen, ieder op eigen tempo, rustig lezend wat ze moeten doen, stap voor stap. De een leest meer en de ander rent er doorheen. Of ze leren, controleren we door ze stempels te laten halen, voor elk onderdeel komen ze daardoor bij ons langs en kunnen wij de voortgang monitoren. We stempelen, helpen, zoeken gegevens op, kijken mee, leggen uit, luisteren, doen voor, houden afstand, hangen hierdoor over tafels om nog meer te stempelen. Slechts 800 stempels later waren de lessen klaar. Na afloop van twee van zulke 100 minuten sessies konden wij, de drie docenten, niet anders meer dan zitten. Niet meer denken, niet meer bewegen. Maar wisten we toch dat het goed was.

Als je vanmorgen in onze aula was, leek het in jouw ogen misschien niet direct op leren. Leerlingen liepen door de aula, leerlingen waren druk aan het overleggen, leerlingen stonden in de rij voor de tafeltennistafel (heel handig voor het houden van afstand), leerlingen renden snel terug naar hun plek met instructieblad, stempelkaart en iPad, leerlingen riepen enthousiast “yes, ik kreeg hartjes als stempel” of “yes, weer een onderdeel af” en leerlingen probeerden voor te dringen. De aula bruiste van de energie, iedereen deed mee en iedereen was aan het leren.

De pro’s leerden nog wat handige tips en hadden ondertussen ‘stiekem’ hun iPad zo ingesteld dat we daar later in het jaar profijt van hebben. De newbie’s leerden stap voor stap de juiste knoppen kennen. Ons doel was bereikt. Sommige leerlingen hadden alles netjes binnen de tijd af, anderen roepen wij van de week nog even bij ons om ze te helpen bij de laatste dingen, maar iedereen heeft gewerkt en niemand zich verveeld.

Ook onze collega’s hoefden zich niet te vervelen, er kwamen genoeg mensen even een blik werpen of kijken waar het geluid vandaan kwam. Onze teamleider kon niet anders dan zijn bewondering uit spreken, “zo kan leren er dus ook uit zien, ik geloof er in dat we daar vanaf volgende week ook iets van terug zien bij de zelfstandigwerkuren.”

Niet iedereen zou het zo doen, niet iedereen zou het er goed uit vinden zien, maar wij zijn enthousiast. We deden het anders en dat zou vaker gedurfd mogen worden. We did it our way and it worked.

Regrets, I’ve had a few

But then again, too few to mention

I did what I had to do

And saw it through without exemption

I planned each chartered course

Each careful step along the byway

But more, much more than this

I did it my way

Yes, there were times, I’m sure you knew

When I bit off more than I could chew

But through it all, when there was doubt

I ate it up and spit it out

I faced it all and I stood tall

And did it my way