“Nederlandse leerlingen niet gemotiveerd in de klas”, was de kop die vorige week op de website van Nu te lezen was. Zoals wel vaker bij nieuwsberichten kreeg ik dit via diverse sociale media onder ogen. Zussen sturen het via Whatsapp, docenten twitteren er over en een collega plaatst het op Facebook met het onderschrift ‘Goh, is dit nieuws :-p’?
Bij het openen van het artikel kom je er achter dat het eigenlijk niet om de leerlingen gaat, maar om de docenten en dan met name in het Voortgezet Onderwijs. Volgens de inspectie worden kinderen veel te vaak niet bij de les betrokken en hebben het daarna over 1 op de 5 lessen. Één niet betrokken les of één wel betrokken les op vijf anderen? Daar ben ik nog niet achter. Omdat ze spreken over “veel te veel” ga ik er maar vanuit dat er maar bij één van de vijf lessen leerlingen worden betrokken en tegelijkertijd kan ik mij dat niet voorstellen.
Ik stel mij een les voor zonder betrokkenheid van leerlingen en kom tot het volgende beeld:
Leerlingen komen lokaal binnen, ik sta niet bij de deur om ze te begroeten, ik ben druk bezig om iets voor mezelf te doen. Leerlingen zeggen geen gedag en stellen geen vragen, ze weten toch dat ik geen interesse daar in heb. Gaan de leerlingen uit zichzelf zitten? Pakken ze hun spullen zonder dat ik er wat over zeg? Vast niet. Maakt niet uit, ik ga voor het bord staan begin een PowerPoint met bijbehorend verhaal. Ik stel geen vragen aan de klas en leerlingen gebruiken hun tas om hun hoofd op te laten rusten, ze zijn moe van al het gepraat van docenten. Praat ik de hele les? Ik denk het wel, want ik kan niets bedenken wat we hierna kunnen gaan doen waar leerlingen totaal niet betrokken zijn. Ik leg nog wat uit en begin met het nakijken van het huiswerk. Het huiswerk dat de leerlingen niet hebben gemaakt. Het is bijna tijd en ik sluit de les af: “zo, ik ben klaar”.
Afgezien van het feit dat ik als docent in dit scenario heel hard moet werken (8 x 50 minuten praten), zie ik nog wel andere onmogelijkheden in deze fictieve les. Nu geef ik uiteraard ook wel delen van mijn les klassikale uitleg en tegelijkertijd probeer ik leerlingen erbij te betrekken door ze vragen te stellen, ze vragen te laten stellen, ze dingen te laten vertellen en ze dingen (op het bord) te laten schrijven of ze te laten samenwerken. Is het dan tussendoor stil zodat ik kan uitleggen? Soms wel, soms niet. Dan moet ik hard werken om ze weer te laten luisteren. Soms (écht soms, zeker niet altijd) heeft het geluidsniveau een verband met de mate van verveling bij de leerlingen. Ik kan mij dus niet voorstellen dat ze de tent niet zouden afbreken tijdens mijn fictieve les. Waarschijnlijk doen ze dat ook wel, maar zie ik het niet. Ik heb het erg druk met mijn verhaal, dat qua geluid dus niet verder komt dan de voorste banken.
Een doemscenario? Totale onzin of toch een kern van waarheid? Ik hoop dat ik gewoon héél veel fantasie heb!